بحرین (مفردات‌نهج‌البلاغه)بحرین یکی از مفردات نهج البلاغه، نام یکی از جزایری است که در جنوب خلیج فارس قرار دارد که حضرت علی (علیه‌السلام) در زمان حکومت خود، فردی بنام نعمان بن عجلان را به عنوان والی این منطقه قرار داد. ۱ - مفهوم و تاریخچهبحرین نام جزائری است در کرانه جنوبی خلیج فارس، که شامل چند جزیره است که بزرگترین آن‌ها بحرین نامیده می‌شود. این جزیره بطول پنجاه و بعرض هفده کیلومتر، مرکز آن شهر منامه است. بلاذری در فتوح البلدان نقل می‌کند: قبل از ایرانیان عربها در آن ساکن بودند، رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در سال هشتم هجری علاء بن الحضرمی را به آن‌جا فرستاد تا اهل بحرین را به اسلام دعوت نماید و یا جزیه بدهند، دو نفر از بزرگان بحرین ایمان آوردند و به دنبال آن‌ها همه عربها و مقداری از عجم‌ها مسلمان شدند. ۲ - کاربردهابحرین یکی از ممالک اسلامی بوده و در حکومت امیرالمؤمنین (صلوات‌الله‌علیه) عمرو بن ابی سلمه مخزومی (پسر امّ سلمه، امّ المؤمنین) فرماندار آن‌جا بود. حضرت وی را عزل کرده و به جایش نعمان بن عجلان را گذاشت و خطاب به وی نوشت: «امّا بعد فانی قد ولیّت نعمان بن عجلان الزرّقیّ علی البحرین و نزعت یدک بلا ذمّ لک و لا تثریب علیک فلقد احسنت الولایة و ادّیت الامانة فاقبل غیر ظنین و لا ملوم و لا متّهم و لا ماثوم فلقد اردت المسیر الی ظلمة اهل الشام و احببت ان تشهد معی فانک ممّن استظهر به علی جهاد العدوّ و اقامة عمود الدّین ان شاء الله؛ امّا بعد از حمد و ثنا، من نعمان بن عجلان را والی بحرین کردم و دست تو را از آن برداشتم بی‌آنکه ذمّی یا ملامتی برای تو باشد، خوب حکومت کردی، امانتی را که بر عهده داشتی ادا نمودی، بیا به کوفه بی‌آنکه اتّهامی بر تو وارد شود و یا ملامت شده و متهّم و گناهکار شناخته شوی. من می‌خواهم برای سرکوبی ستمگران شام به آن‌جا بروم، دوست دارم که تو نیز با من باشی، چون تو از کسانی هستی که با او بر جنگ دشمن و اقامه ستون دین مدد می‌جویم انشاء الله.» ۲.۱ - عمرو بن ابی سلمهعمرو بن ابی سلمه چنان‌که گفته شد پسر امّ سلمه، همسر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌سلّم) بود، شیخ طوسی در رجال خود او را از اصحاب رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌سلّم) و امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) شمرده است، مرحوم صدوق، در خصال «ابواب الاثنی عشر حدیث ۴۱» از عبدالله بن جعفر نقل کرده که می‌گوید: من و حسن و حسین (علیهما‌السّلام) و عبدالله بن عباس و عمرو بن ابی سلمه و اسامة بن زید در منزل معاویه بودیم، میان من و معاویه بحث در گرفت، من گفتم: از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌سلّم) شنیدم فرمود: «انا اولی بالمؤمنین من انفسهم ثمّ اخی علی بن ابی طالب اولی بالمؤمنین من انفسهم...» آنگاه امامان را تا دوازده امام می‌رساند، بعد می‌گوید: همه حاضران از جمله عمرو بن ابی سلمه به این حدیث گواهی دادند. بنابر نقل ابن ابی الحدید آن بزرگوار در سال ۸۳ قمری، در خلافت عبد الملک مروان از دنیا رفت. ۳ - تعدادکاربردلفظ «بحرین» فقط یک‌بار در «نهج البلاغه» آمده است. ۴ - پانویس
۵ - منبعقرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بَحرین»، ص۱۱۴-۱۱۵. رده‌های این صفحه : صحابه پیامبر | کارگزاران امام علی | مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
|